HOOFDSTUK 3 - LUCHTVAARTUIGEN

Elk vliegtuig is voorzien van een registratiekenmerk, zie dit als het kenmerk van een auto.  Zoals je de kenmerken van een auto in bij het RDW kunt opvragen, bestaat er ook voor de vliegtuigen die in Nederland staan geregistreerd een openbaar luchtvaartregister.  In dit register kun je de kenmerken van het vliegtuig lezen maar tot wanneer het toestel nog luchtwaardig is.  In Nederland houdt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILENT) het luchtvaartregister bij.  Een update vindt elke week plaats.

Elk vliegtuig, waar dan ook ter wereld, heeft een registratiekenmerk.  Dit kenmerk begint altijd met het nationaliteitskenmerk.  Voor Nederland is dit PH.  Het nationaliteitskenmerk volgt door het registratiekenmerk.  Dit zijn vaak letters, cijfers of een combinatie daarvan.  In Nederland is het registratiesysteem onderverdeeld in

• Vliegtuigen, Helikopters en Ballonnen
  Het kenmerk bestaat uit 3 letters.  Bijvoorbeeld PH-JHP
  
  
• Touring Motor Glider(TMG) en Zweefvliegtuigen
  Het kenmerk bestaat uit 3 of 4 cijfers. Bijvoorbeeld PH-7166
  
  
• Microlight Aircraft (MLA).
  Het kenmerk bestaat uit cijfer, letter, cijfer.  Bijvoorbeeld PH-1C3
  
  
• Onbemande vliegtuigen (zoals drone's)
  Het kenmerk bestaat uit Cijfer, letter, letter. Bijvoorbeeld PH-3AB

De eigenaar van een vliegtuig mag zelf een inschrijvingskenmerk bepalen. Hierop zijn overigens wel een paar uitzonderingen van toepassing.

Om verwarring te voorkomen mag het niet lijken op noodseinen die gangbaar zijn zoals SOS of PAN.  Verder mag het geen kenmerk zijn dat ongepast of beledigend kan zijn. Dat dit niet op buitenlandse inschrijvingskenmerken van toepassing is wordt op de foto duidelijk. Tenslotte mag het inschrijvingskenmerk niet met een Q beginnen.

Plaats van registratiekenmerken.
Bij een ballon moet het kenmerk aangebracht worden op de locatie waarop de omtrek van de ballon het grootst is. Daarbij moet het registratiekenmerk zich op twee tegenover elkaar liggende kanten bevinden.

Op overige luchtvaartuigen moeten de registratiekenmerken op de vleugels en tussen de vleugels en de staart van het vliegtuig worden aangebracht.  Dit geldt voor beide zijden.

Bewijs van inschrijving en identificatie
Bij de registratie van het vliegtuig krijgt de eigenaar een bewijs van inschrijving (BVI).  De geldigheidsduur van het BVI is normaal gesproken onbeperkt.  Het BVI moet overigens niet verward worden met een BVL (bewijs van luchtwaardigheid). Deze heeft namelijk qua geldigheid namelijk wel een beperking. Het bewijs van inschrijving dient tijdens een vlucht altijd aan boord te zijn. bij gebruik van een transponder is het gebruikelijk dat het inschrijvingskenmerk wordt meegezonden.  Dit wordt voorafgaand aan het eerste gebruik van de transponder in het apparaat vastgelegd.

Om een vliegtuig bij een eventueel ongeval te kunnen identificeren dient een van vuurvast materiaal gemaakt identificatieplaatje te worden aangebracht. Dit identificatieplaatje moet minimaal het registratiekenmerk bevatten.

Voor militaire vliegtuigen houdt de overheid een apart en niet publiek toegankelijk register bij.

Luchtwaardigheid.
Binnen de Europese Unie houdt de European Aviation Safety Agency - EASA - zich bezig met het opstellen en de uitvoering van de regelgeving op het gebied van de luchtwaardigheid van vliegtuigen die onder de EASA regelgeving vallen. Dit zijn alle vliegtuigen die in de EU landen zijn geregistreerd. De Europese eisen zijn vastgelegd in de EU verordening 748/2012 zie ook Part-21 op de EASA website.

Toepassingsgebied.
De EASA regelgeving kent uitzonderingen.  De regelgeving is niet van toepassing op o.a. historische vliegtuigen, Microlight Aircrafts (MLA) en amateurbouw vliegtuigen. Deze vallen onder nationale wetgeving. 
Voor EASA-vliegtuigen geldt dat onder de verantwoordelijkheid van EASA de technische luchtwaardigheidseisen worden opgesteld.  Verder is de EASA verantwoordelijk voor het goedkeuren van modificaties aan bestaande vliegtuigen en de goedkeuring van typecertificaten.  Deze type certificate data sheets kun je op de EASA website downloaden.

Voor kleine luchtvaartuigen zijn de luchtwaardigheidseisen beschreven in  :

• Motorzwevers : CS22
• Very Light Aircrafts : CS-VLA
• Kleine helikopters : CS-27
• Ballonnen : CS-31 (verschillende delen). 

Bewijs van luchtwaardigheid
Naast een bewijs van inschrijving moet een luchtvaartuig voorzien zijn van een luchtwaardigheidsbewijs (BVL) of een gelijkgesteld document. Deze wordt afgegeven door het land waarin het luchtvaartuig is geregistreerd. Binnen de EU gerigistreerde luchtvaartuigen krijgen een EASA standaard BvL dat voldoet aan zowel de EASA als ICAO regels. Tenzij er ontheffing is gekregen, is het verboden een vlucht uit te voeren met een luchtvaartuig dat geen bewijs van luchtwaardigheid heeft. Het spreekt voor zich dat een luchtvaartuig zich ook in een dusdanige toestand moet bevinden dat het veilig een vlucht kan maken.  Ondanks een bewijs van luchtwaardigheid is het dus verboden een vlucht uit te voeren met een luchtvaartuig dat (ernstige) schade heeft opgelopen of de gebruiksgrenzen zijn overschreden.  In uitzonderlijke gevallen waarin (nog) geen BvL is afgegeven kan men een permit to fly ontvangen. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om :

Een bewijs van luchtwaardigheid moet worden aangevraagd bij de inspectie leefomgeving en transport (ILENT).  Zodra een luchtvaartuig is goedgekeurd krijgt het een luchtwaardigheidsbewijs (certificate of Airworthiness) dat geldig is tot de in het document genoemde einddatum. Een herkeuring dient minimaal 30 dagen voorafgaand aan het verlopen van het BVL te worden aangevraagd (advies ILENT).

Speciaal BvL
Een speciaal BvL kan worden aangevraagd voor vliegtuigen die niet voldoen aan de in Annex 8 genoemde ICAO eisen kan een speciaal BvL worden aangevraagd.  Dit gaat bijvoorbeeld op voor amateurbouwvliegtuigen, Microlight Aircrafts.  Het maken van internationale vluchten met luchtvaartuigen die een Speciaal BvL hebben is niet mogelijk zonder toestemming van de landen waarover men wil vliegen.

De geldigheid van een BvL kan op het BvL vermeld staan.  Echter voor EASA-BvL's geldt dit niet.  Bij elke EASA BvL hoor ook een Airworthyness Review Certificaat (ARC) dat onlosmakelijk bij het BvL hoort.  Het ARC kan worden gezien als een APK die hoort bij een auto en is maximaal één jaar geldig. Een verlenging wordt afgegeven door het onderhoudsbedrijf (CAMO - Continuing Airworthiness Management Organisation).

LUCHTVAARTWETGEVING